Magazin Editor
Magazin Habercisi
Ulkemizde koronavirus vakalarının tespit edilmesinin ardından sosyal medya gibi mecradalarda koronaviruse dair yanlış bilgilerin paylaşımları arttı.
Sağlık Bakanlığı Koronavirus Bilim Kurulu Uyesi ve Ankara Universitesi (AU) Oğretim Uyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yaptığı acıklamada, yeni tip koronavirus hakkında doğru bilinen yanlışlara ilişkin acıklamalarda bulundu.
Yeni tip koronavirus ile mucadelede kişisel hijyen kurallarına uyumun yanı sıra dengeli beslenme, yeterli uyku ve duzenli fizik egzersizin onemli olduğu belirtildi.
[h=4]Tuzlu su virusu engellemiyor[/h] Ev yapımı turşuların, icerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek verdiği ancak icerdiği tuz nedeniyle aşırı tuketiminden kacınılması gerektiği, burnun tuzlu suyla yıkanmasının virusun bulaşıcılığını engellemediği, bağışıklık sistemini ozel olarak guclendirdiğine yonelik kanıtlanmış herhangi bir gıdanın bulunmadığı bildirildi.
Cin'in Vuhan kentinde ortaya cıkan ve Antarktika haric tum kıtalara ve 120'den fazla ulkeye yayılan Kovid-19 ile mucadelede doğru bilginin onemine işaret eden Azap, oncelikle tedbirli olunması ve onerilen hijyen kurallarına uyulması gerektiğini vurguladı.
[h=4]Doğru bilinen yanlışlar[/h] Azap, yeni tip koronavirus acısından test sonucu pozitif cıkan her hasta icin hastalık seyrinin farklı olabileceğini ifade ederek, koronaviruse dair doğru bilenen yanlışlara ilişkin şu bilgileri verdi;
YANLIŞ: Her Kovid-19 enfekte olgu, ağır ve olumcul seyretmektedir.
DOĞRU: Hastalığın seyrinde yuzde 10-15 oranında ağır solunum yetmezliği, bobrek yetmezliği ve coklu organ yetmezliği gorulebilir ve yuzde 2-5 oranında olumle sonuclanırken, yuzde 80 oranında hastalık hafif seyretmektedir.
***
YANLIŞ: Hastalıktan korunmak icin maske takmanız yeterlidir.
DOĞRU: Maske, kişiyi virusu kapmaktan yeterince korumaz. Sadece kişi hasta ise virusun başkalarına bulaştırılmasına engel olabilir. Hele ki sağlıklı kişilerin toplumda, gundelik hayatta maske takmasına gerek yoktur. Korunmada en onemli yontem el temizliğidir. Eller mumkun olduğunca temiz tutulmalı ve goz, burun ve ağıza goturulmemelidir.
***
YANLIŞ: El dezenfektanları tum sorunu cozer.
DOĞRU: Piyasada değişik isimler ile pazarlanan sozde antiseptik, dezenfektan ve mikrop olduruculerin coğu elleri iyi bir 'su-sabun temizliğinden' daha cok koruyamayacaktır. Ellerin, sık sık bol sabunlu su ile dikkatle, iyice ovularak yıkanması koruyuculuk icin yeterli olacaktır. Su ve sabuna ulaşılamayacak durumlarda 70 derece ve uzerinde bir kolonya veya alkol bazlı el dezenfektanı da kullanılabilir. Sık el temizliği cildi kurutarak egzama gibi hastalıklara neden olabilir. O yuzden eller gunde birkac kere nemlendirici krem ile nemlendirilmelidir.
***
YANLIŞ: Burnu tuzlu suyla yıkamak, tuzlu suyla gargara yapmak ya da sirke virusun bulaşıcılığını engeller.
DOĞRU: Bu yanlış bir bilgidir. Bu konuda hicbir bilimsel veri yoktur. Hatta tuzlu suyun tuz oranı yuksek olursa ust solunum yolu hucrelerine hasar verebilir. Solunum sistemini viral enfeksiyonlardan ya da dış etkenlerden korumada bir kalkan ozelliği gosteren, bakteri ve viruslerin solunum hucrelerine tutunmasını engelleyen mukus tabakası da hasar gorebilecektir.
***
YANLIŞ: Sıcak icecekler icmek virusu oldurecektir.
DOĞRU: Aşırı sıcak icecekler ağız-boğaz bolgesini yakıp kavurarak 'koruyucu epitel tabakayı' ve 'onleyici bağışıklık salgılarını' tahrip ettiğinden, faydadan cok zarar verebilir.
***
YANLIŞ: Enfekte yuzeyleri sadece su ile ya da ıslak mendil ile silmek yeterlidir.
DOĞRU: Yuzeyler belli oranlarda sulandırılmış (1:100; 1 birim camaşır suyu, 99 birim su) camaşır suyu ya da deterjanla temizlenmelidir. Basit deterjanlar da koronavirusu onlemede camaşır suyu kadar etkilidir.
***
YANLIŞ: Sarımsak, soğan yemek koronavirus enfeksiyonunu onler.
DOĞRU: Sarımsak ve soğan icerdikleri alisin ve kuvarsetin sayesinde antimikrobiyal ozellikleri olan sağlıklı gıdalardır ama koronavirusten koruma gibi bir faydaları bilimsel olarak ortaya konmamıştır.
***
YANLIŞ: Cok turşu yemek bağışıklık sistemini guclendirip hastalıktan koruyacaktır.
DOĞRU: Ev yapımı turşuların, icerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek vereceği doğrudur. Ancak aşırı miktarda turşu tuketimi aşırı miktarda tuz tuketimine de neden olarak vucudun sıvı elektrolit dengelerinde değişikliklere ve hipertansiyona sebep olabilir.
***
YANLIŞ: Kelle paca corbası bağışıklık sistemi icin şarttır.
DOĞRU: Bağışıklık sistemini ozel olarak guclendirdiği gosterilmiş herhangi bir gıda yoktur. Onemli olan sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlığıdır. Viruslerden korunmada bağışıklık sisteminin onemli olduğu doğrudur. Bugune kadar yapılan bilimsel calışmalarla bağışıklık sistemini guclendirdiği kanıtlanmış 3 uygulama vardır. Bunlar, dengeli beslenme, yeterli bir uyku ve duzenli fizik egzersiz şeklindedir.
***
YANLIŞ: Alkolsuz kolonya, el dezenfektanı olarak kullanılabilir.
DOĞRU: Bir sıvının dezenfektan ozelliğe sahip olması icin minumun yuzde 70 alkol oranına sahip olması gerekir. Uygun el antiseptiği bulunamayan yerlerde yuzde 80-90 arasında alkol iceren her turlu kolonya da el hijyeninde virusten korunmada kullanılabilir.
***
YANLIŞ: Havaların ısınması ile virus ortadan kaybolacak.
DOĞRU: Sıcak havanın virusu doğrudan oldurmesi gibi bir durum soz konusu değil. Ancak havaların ısınması ile insanlar kapalı ve havasız ortamlarda uzun sure vakit gecirmiyor, evler, iş yerleri daha iyi havalandırılıyor ve boylelikle solunum yoluyla bulaşan viruslerin bulaşma olasılığı azalıyor. İkinci olarak da artan sıcaklık nedeniyle virus dış ortamda daha kısa sure canlı kalabiliyor.
Sağlık Bakanlığı Koronavirus Bilim Kurulu Uyesi ve Ankara Universitesi (AU) Oğretim Uyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yaptığı acıklamada, yeni tip koronavirus hakkında doğru bilinen yanlışlara ilişkin acıklamalarda bulundu.
Yeni tip koronavirus ile mucadelede kişisel hijyen kurallarına uyumun yanı sıra dengeli beslenme, yeterli uyku ve duzenli fizik egzersizin onemli olduğu belirtildi.
[h=4]Tuzlu su virusu engellemiyor[/h] Ev yapımı turşuların, icerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek verdiği ancak icerdiği tuz nedeniyle aşırı tuketiminden kacınılması gerektiği, burnun tuzlu suyla yıkanmasının virusun bulaşıcılığını engellemediği, bağışıklık sistemini ozel olarak guclendirdiğine yonelik kanıtlanmış herhangi bir gıdanın bulunmadığı bildirildi.
Cin'in Vuhan kentinde ortaya cıkan ve Antarktika haric tum kıtalara ve 120'den fazla ulkeye yayılan Kovid-19 ile mucadelede doğru bilginin onemine işaret eden Azap, oncelikle tedbirli olunması ve onerilen hijyen kurallarına uyulması gerektiğini vurguladı.
[h=4]Doğru bilinen yanlışlar[/h] Azap, yeni tip koronavirus acısından test sonucu pozitif cıkan her hasta icin hastalık seyrinin farklı olabileceğini ifade ederek, koronaviruse dair doğru bilenen yanlışlara ilişkin şu bilgileri verdi;
YANLIŞ: Her Kovid-19 enfekte olgu, ağır ve olumcul seyretmektedir.
DOĞRU: Hastalığın seyrinde yuzde 10-15 oranında ağır solunum yetmezliği, bobrek yetmezliği ve coklu organ yetmezliği gorulebilir ve yuzde 2-5 oranında olumle sonuclanırken, yuzde 80 oranında hastalık hafif seyretmektedir.
***
YANLIŞ: Hastalıktan korunmak icin maske takmanız yeterlidir.
DOĞRU: Maske, kişiyi virusu kapmaktan yeterince korumaz. Sadece kişi hasta ise virusun başkalarına bulaştırılmasına engel olabilir. Hele ki sağlıklı kişilerin toplumda, gundelik hayatta maske takmasına gerek yoktur. Korunmada en onemli yontem el temizliğidir. Eller mumkun olduğunca temiz tutulmalı ve goz, burun ve ağıza goturulmemelidir.
***
YANLIŞ: El dezenfektanları tum sorunu cozer.
DOĞRU: Piyasada değişik isimler ile pazarlanan sozde antiseptik, dezenfektan ve mikrop olduruculerin coğu elleri iyi bir 'su-sabun temizliğinden' daha cok koruyamayacaktır. Ellerin, sık sık bol sabunlu su ile dikkatle, iyice ovularak yıkanması koruyuculuk icin yeterli olacaktır. Su ve sabuna ulaşılamayacak durumlarda 70 derece ve uzerinde bir kolonya veya alkol bazlı el dezenfektanı da kullanılabilir. Sık el temizliği cildi kurutarak egzama gibi hastalıklara neden olabilir. O yuzden eller gunde birkac kere nemlendirici krem ile nemlendirilmelidir.
***
YANLIŞ: Burnu tuzlu suyla yıkamak, tuzlu suyla gargara yapmak ya da sirke virusun bulaşıcılığını engeller.
DOĞRU: Bu yanlış bir bilgidir. Bu konuda hicbir bilimsel veri yoktur. Hatta tuzlu suyun tuz oranı yuksek olursa ust solunum yolu hucrelerine hasar verebilir. Solunum sistemini viral enfeksiyonlardan ya da dış etkenlerden korumada bir kalkan ozelliği gosteren, bakteri ve viruslerin solunum hucrelerine tutunmasını engelleyen mukus tabakası da hasar gorebilecektir.
***
YANLIŞ: Sıcak icecekler icmek virusu oldurecektir.
DOĞRU: Aşırı sıcak icecekler ağız-boğaz bolgesini yakıp kavurarak 'koruyucu epitel tabakayı' ve 'onleyici bağışıklık salgılarını' tahrip ettiğinden, faydadan cok zarar verebilir.
***
YANLIŞ: Enfekte yuzeyleri sadece su ile ya da ıslak mendil ile silmek yeterlidir.
DOĞRU: Yuzeyler belli oranlarda sulandırılmış (1:100; 1 birim camaşır suyu, 99 birim su) camaşır suyu ya da deterjanla temizlenmelidir. Basit deterjanlar da koronavirusu onlemede camaşır suyu kadar etkilidir.
***
YANLIŞ: Sarımsak, soğan yemek koronavirus enfeksiyonunu onler.
DOĞRU: Sarımsak ve soğan icerdikleri alisin ve kuvarsetin sayesinde antimikrobiyal ozellikleri olan sağlıklı gıdalardır ama koronavirusten koruma gibi bir faydaları bilimsel olarak ortaya konmamıştır.
***
YANLIŞ: Cok turşu yemek bağışıklık sistemini guclendirip hastalıktan koruyacaktır.
DOĞRU: Ev yapımı turşuların, icerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek vereceği doğrudur. Ancak aşırı miktarda turşu tuketimi aşırı miktarda tuz tuketimine de neden olarak vucudun sıvı elektrolit dengelerinde değişikliklere ve hipertansiyona sebep olabilir.
***
YANLIŞ: Kelle paca corbası bağışıklık sistemi icin şarttır.
DOĞRU: Bağışıklık sistemini ozel olarak guclendirdiği gosterilmiş herhangi bir gıda yoktur. Onemli olan sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlığıdır. Viruslerden korunmada bağışıklık sisteminin onemli olduğu doğrudur. Bugune kadar yapılan bilimsel calışmalarla bağışıklık sistemini guclendirdiği kanıtlanmış 3 uygulama vardır. Bunlar, dengeli beslenme, yeterli bir uyku ve duzenli fizik egzersiz şeklindedir.
***
YANLIŞ: Alkolsuz kolonya, el dezenfektanı olarak kullanılabilir.
DOĞRU: Bir sıvının dezenfektan ozelliğe sahip olması icin minumun yuzde 70 alkol oranına sahip olması gerekir. Uygun el antiseptiği bulunamayan yerlerde yuzde 80-90 arasında alkol iceren her turlu kolonya da el hijyeninde virusten korunmada kullanılabilir.
***
YANLIŞ: Havaların ısınması ile virus ortadan kaybolacak.
DOĞRU: Sıcak havanın virusu doğrudan oldurmesi gibi bir durum soz konusu değil. Ancak havaların ısınması ile insanlar kapalı ve havasız ortamlarda uzun sure vakit gecirmiyor, evler, iş yerleri daha iyi havalandırılıyor ve boylelikle solunum yoluyla bulaşan viruslerin bulaşma olasılığı azalıyor. İkinci olarak da artan sıcaklık nedeniyle virus dış ortamda daha kısa sure canlı kalabiliyor.