Magazin Editor
Magazin Habercisi
Keneler kuşkusuz korkunc duşmanlardır, hicbirimiz kopeğimizde, diğer evcil hayvanlarımızda ya da kendimizde kene istemeyiz. Bariz “iğrenc” bir şey faktoru olmasının yanı sıra, keneler kotu haber demektir, cunku anemi ya da felce bile neden olabilir ve hastalığı yayabilirler. Bir kopek sahibi olarak, riskler, engelleme ve keneyi ortadan kaldırma ile ilgili bilmeniz gereken temeller vardır. Doğru bilgi ile, kopeğinizi kene tehdidinden koruyabilirsiniz.
Keneler Hakkında
Keneleri konaklarının kanıyla beslenen parazitik eklembacaklılardır. Kopekler de dahil olmak uzere, genellikle memelileri bulurlar, sıcakkanlı, hareketli olmaları dikkatlerini ceker. Keneler, potansiyel konaklarını bulmak icin ağaclık alanlarda uzun otların ve bitkilerin icinde saklanma eğilimindedirler. Bir konak bulduktan sonra, kene yukarı doğru tırmanır ve ağız parcalarıyla tutunarak kan yemeye başlar. Bir kere yere kilitlendikten sonra, kene yemeği bitene kadar orayı terketmeyecektir. Beslenme kenenin turune bağlı olarak gunde birkac saat surebilir. Kopeklerde, keneler tipik olarak kulak ici ve cevresine, vucudun bacaklarla kesiştiği yerlere, tırnakların arasına ve deri kıvrımları icine genelde yarıklara ve/veya tuyun az olduğu yerlere yerleşirler. Coğu kene turu dort yaşam dongusunden gecer- yumurta, larva, nimf ve erişkin. Tum donguler kan emmek icin( olgunlaşması icin bunu yapması gerekir) bir konağa yerleşecek olan yumurtadan sonra başlar. Turlere bağlı olarak, bir kenenin omru birkac aydan yıllara kadar olabilir ve aynı zamanda dişi erişkinler yuzlerce, binlerce yumurta bırakabilirler. Aşağıdaki kene turleri, Kuzey Amerika’da en yaygın gorulen turler arasındadır:
•Geyik kenesi
•Kahverengi kopek kenesi
•Tek yıldız kenesi
•Amerikan kopek kenesi
Kenelerin Tehlikeleri
Hastalık vektorleri oldukları bilinmesine rağmen, butun keneler hastalık bulaştırmaz, aslında coğu kene hastalık bile taşımaz. Ancak, Hastalık tehdidi kenelerin soz konusu olduğu yerlerde daima mevcuttur ve bu riskler her zaman ciddiye alınmalıdır. Coğu kene kaynaklı hastalığın bir konağa gecmesi birkac saat alacaktır, bu yuzden ne kadar kısa surede kene tespit edilir ve ortadan kaldırılırsa, hastalık riski o kadar duşuk olur. Bazı kene kaynaklı hastalıkların belirtisi halsizlik, topallama, eklem şişliği ve/veya anemi olsa da, coğu kene kaynaklı hastalığın belirtisi ateş ve letarji(uyuşukluk, halsizlik)’tir. Bulgular gunler, haftalar ya da aylar sonra ortaya cıkabilir. Bazı keneler kademeli olarak ilerleyerek felce donuşebilen yurume gucluğu ile ortaya cıkan “kene felci” adı verilen gecici bir duruma nende olabilir. Bu bulgular genellikle kene ortadan kaldırıldıktan sonra yok olur. Eğer kopeğinizde bu ve bunun gibi bir hastalık belirtisi fark ettiyseniz, en kısa surede veterinerinize başvurun, boylece uygun muayene ve gerekli tedaviler başlayabilir. Aşağıda bazı yaygın kene kaynaklı hastalıklar bulunmaktadır:
•Lyme hastalığı
•Ehrlichiosis (tokat hastalığı)
•Rocky Mountain lekeli humması
•Anaplazmoz
•Babesioz (Piroplazmoz)
Kopek Uzerindeki Keneleri Bulmak, Ortadan Kaldırmak ve Engellemek
Kopeğinizin uzerinde kene aramak icin, kulaklar, boyun, deri kıvrımları ve diğer yarıklara ozellikle dikkat ederek, ellerinizi tum vucudunda gezdirin. Lateks eldiven giymeyi tercih edebilirsiniz. Cok iyi aydınlatılmış bir ortamda olduğunuza emin olarak (hatta bir el feneri kullanabilirsiniz) herhangi bir kabarık alanın tuylerini yakından inceleyin. Turune ve yaşam evresine bağlı olarak, bir kene bir kalem ucu kadar kucuk ya da bir fasulye kadar buyuk (tıka basa yemiş olduğunda) olabilir. Kenelerin yaygın olduğu bir alanda yaşıyorsanız, ya da kopeğiniz yuksek cimenlik ve ağaclık alanlarda cok zaman harcıyorsa, gunde bir ya da iki kez kene kontrolu yapmalısınız. Gomulu bir tane bulmuşsanız, onu hemen kaldırdığınıza emin olun. Şu şekilde yapılır:
1.Kendinizi korumak icin lateks eldiven giyin. Keneyi bağlanma noktasından kavramak icin, bir cımbız ya da ozel tasarlanmış bir kene kaldırma aracı kullanın. Bu derinin olabildiğince yakınından yapılmalıdır.
2.Bulunduğu alana yayılabilecek iceriği taşıyan bakteri ve hastalıklara neden olabildiği icin, kenenin vucudunu sıkmamaya dikkat edin.
3.Keneyi yavaş yavaş ve surekli olarak derinin dışına cekin( kıvırmadan ya da cevirmeden. Bazı kopek ciltleri keneyle birlikte aşınabilir, fakat bu normaldir. Eğer kanama meydana gelirse, bolgeye hafif bir basınc uygulayın.
4.Cıkardıktan sonra, kene dikkatlice ele alınmalıdır. Baz insanlar keneyi tuvalete atıp sifonu cekiyorken, keneyi bulundurmak, daha fazla tespit icin iyi fikir olacaktır. Keneyi hava gecirmez bir kaba yerleştirin( bir hap kutusu ya da kavanoz gibi). Kaba biraz alkol eklemek isteyebilirsiniz. Tur tespiti gerekli olabileceğinden kabı tarih ile etiketleyin ve gelecek bir hastalığın ortaya cıkması durumu icin saklayın.
5.Kenenin başının bir kısmı hala gomulu gorunuyorsa, cımbızla yavaşca dışarı cekin. Kafasının bir kısmı cıkarılamıyorsa, panik olmayın. Sonunda duşer ve nadiren komplikasyonlara neden olur.
6.Keneyi kaldırdıktan sonra, kopeğinizin cildini hafif bir sabun ve su ile temizleyin. Tahriş ya da enfeksiyon durumu icin bir kac gun gozlemleyin. Alan bir kac gunde iyileşmemişse, veterinerinizle iletişim kurun. Bir kenenin konağında ayrılabilmesini sağlayacak kestirme bir yol yoktur, bir kene yemeği tamamlanana kadar konağını gonullu olarak terk etmez. Sıcak kibrit, oje, vazelin, alkol ya da diğer kimyasalları uygulamayın! Bu metotlar etkili değildir ve aslında kopeğinize zarar verebilir.
Kopeklerde Keneyi Onleme
Kopeğinizi kenenin zararlarından korumanın en iyi yolu, ilk etapta kenenin kopeğinize bulaştığı yerlerden onu uzak tutmaktır. Daha once de belirtildiği gibi, kopeğinizde kene aramak amacıyla rutin kontroller yapılmalıdır. Bağlanmadan once onları bulmak, yardımcı olur, fakat onlemek icin en doğru yontem bu değildir. Bahcenizde saklanan kene sayısını azaltmak icin, cimleri bicin ve bitkileri duzgunce kesilmiş halde tutun. Ayrıca pestisitleri acık alanlarda kullanmayı tercih edebilirsiniz, Fakat kopekler icin guvenli ve cevre dostu bir madde kullandığınıza emin olun.
Kopeğinizi kenelerden uzak tutmanın en etkili yollarından biri, kopekler icin ozel olarak tasarlanmış bir keneden korunma urununu direk olarak kullanmaktır. Frontline, Revolution, Advantix ve bioSpot gibi lokal urunler, keneleri onlemek icin ayda bir kez kullanılmak uzere tasarlanmıştır. Başka bir secenek Preventic tasma gibi bir kene tasmasıdır. Bazı urunler receteli satılırken, recetesiz satılan bazı urunler mevcuttur. Kopek kullanımı icin onaylı olsa da, toksik bileşik iceren bu urunlerdne uzak durun ve daima talimatlara gore kullanılması gerektiğini unutmayın. Ekstra miktarda urun kullanmayın ve aynı anda birden fazla uygulama yapmayın. Bu urunlerin coğunun kediler icin yuksek oranda zehirli olduğuna dikkat edin. Kopeğinizin yaşam tarzına uygun en doğru secenekler icin veterinerinizle konuşun. Ayrıca ™ urunlerin her kopekte işe yaramayacağını unutmayın, bu yuzden deneme yanılma yontemi olabilir. Doğru bilgiyle kopeğinizi, ailenizi ve kendinizi kene kaynaklı hastalıklardan korumaya ve korkutucu bu keneleri engellemeye yardımcı olabilirsiniz.
Keneler Hakkında
Keneleri konaklarının kanıyla beslenen parazitik eklembacaklılardır. Kopekler de dahil olmak uzere, genellikle memelileri bulurlar, sıcakkanlı, hareketli olmaları dikkatlerini ceker. Keneler, potansiyel konaklarını bulmak icin ağaclık alanlarda uzun otların ve bitkilerin icinde saklanma eğilimindedirler. Bir konak bulduktan sonra, kene yukarı doğru tırmanır ve ağız parcalarıyla tutunarak kan yemeye başlar. Bir kere yere kilitlendikten sonra, kene yemeği bitene kadar orayı terketmeyecektir. Beslenme kenenin turune bağlı olarak gunde birkac saat surebilir. Kopeklerde, keneler tipik olarak kulak ici ve cevresine, vucudun bacaklarla kesiştiği yerlere, tırnakların arasına ve deri kıvrımları icine genelde yarıklara ve/veya tuyun az olduğu yerlere yerleşirler. Coğu kene turu dort yaşam dongusunden gecer- yumurta, larva, nimf ve erişkin. Tum donguler kan emmek icin( olgunlaşması icin bunu yapması gerekir) bir konağa yerleşecek olan yumurtadan sonra başlar. Turlere bağlı olarak, bir kenenin omru birkac aydan yıllara kadar olabilir ve aynı zamanda dişi erişkinler yuzlerce, binlerce yumurta bırakabilirler. Aşağıdaki kene turleri, Kuzey Amerika’da en yaygın gorulen turler arasındadır:
•Geyik kenesi
•Kahverengi kopek kenesi
•Tek yıldız kenesi
•Amerikan kopek kenesi
Kenelerin Tehlikeleri
Hastalık vektorleri oldukları bilinmesine rağmen, butun keneler hastalık bulaştırmaz, aslında coğu kene hastalık bile taşımaz. Ancak, Hastalık tehdidi kenelerin soz konusu olduğu yerlerde daima mevcuttur ve bu riskler her zaman ciddiye alınmalıdır. Coğu kene kaynaklı hastalığın bir konağa gecmesi birkac saat alacaktır, bu yuzden ne kadar kısa surede kene tespit edilir ve ortadan kaldırılırsa, hastalık riski o kadar duşuk olur. Bazı kene kaynaklı hastalıkların belirtisi halsizlik, topallama, eklem şişliği ve/veya anemi olsa da, coğu kene kaynaklı hastalığın belirtisi ateş ve letarji(uyuşukluk, halsizlik)’tir. Bulgular gunler, haftalar ya da aylar sonra ortaya cıkabilir. Bazı keneler kademeli olarak ilerleyerek felce donuşebilen yurume gucluğu ile ortaya cıkan “kene felci” adı verilen gecici bir duruma nende olabilir. Bu bulgular genellikle kene ortadan kaldırıldıktan sonra yok olur. Eğer kopeğinizde bu ve bunun gibi bir hastalık belirtisi fark ettiyseniz, en kısa surede veterinerinize başvurun, boylece uygun muayene ve gerekli tedaviler başlayabilir. Aşağıda bazı yaygın kene kaynaklı hastalıklar bulunmaktadır:
•Lyme hastalığı
•Ehrlichiosis (tokat hastalığı)
•Rocky Mountain lekeli humması
•Anaplazmoz
•Babesioz (Piroplazmoz)
Kopek Uzerindeki Keneleri Bulmak, Ortadan Kaldırmak ve Engellemek
Kopeğinizin uzerinde kene aramak icin, kulaklar, boyun, deri kıvrımları ve diğer yarıklara ozellikle dikkat ederek, ellerinizi tum vucudunda gezdirin. Lateks eldiven giymeyi tercih edebilirsiniz. Cok iyi aydınlatılmış bir ortamda olduğunuza emin olarak (hatta bir el feneri kullanabilirsiniz) herhangi bir kabarık alanın tuylerini yakından inceleyin. Turune ve yaşam evresine bağlı olarak, bir kene bir kalem ucu kadar kucuk ya da bir fasulye kadar buyuk (tıka basa yemiş olduğunda) olabilir. Kenelerin yaygın olduğu bir alanda yaşıyorsanız, ya da kopeğiniz yuksek cimenlik ve ağaclık alanlarda cok zaman harcıyorsa, gunde bir ya da iki kez kene kontrolu yapmalısınız. Gomulu bir tane bulmuşsanız, onu hemen kaldırdığınıza emin olun. Şu şekilde yapılır:
1.Kendinizi korumak icin lateks eldiven giyin. Keneyi bağlanma noktasından kavramak icin, bir cımbız ya da ozel tasarlanmış bir kene kaldırma aracı kullanın. Bu derinin olabildiğince yakınından yapılmalıdır.
2.Bulunduğu alana yayılabilecek iceriği taşıyan bakteri ve hastalıklara neden olabildiği icin, kenenin vucudunu sıkmamaya dikkat edin.
3.Keneyi yavaş yavaş ve surekli olarak derinin dışına cekin( kıvırmadan ya da cevirmeden. Bazı kopek ciltleri keneyle birlikte aşınabilir, fakat bu normaldir. Eğer kanama meydana gelirse, bolgeye hafif bir basınc uygulayın.
4.Cıkardıktan sonra, kene dikkatlice ele alınmalıdır. Baz insanlar keneyi tuvalete atıp sifonu cekiyorken, keneyi bulundurmak, daha fazla tespit icin iyi fikir olacaktır. Keneyi hava gecirmez bir kaba yerleştirin( bir hap kutusu ya da kavanoz gibi). Kaba biraz alkol eklemek isteyebilirsiniz. Tur tespiti gerekli olabileceğinden kabı tarih ile etiketleyin ve gelecek bir hastalığın ortaya cıkması durumu icin saklayın.
5.Kenenin başının bir kısmı hala gomulu gorunuyorsa, cımbızla yavaşca dışarı cekin. Kafasının bir kısmı cıkarılamıyorsa, panik olmayın. Sonunda duşer ve nadiren komplikasyonlara neden olur.
6.Keneyi kaldırdıktan sonra, kopeğinizin cildini hafif bir sabun ve su ile temizleyin. Tahriş ya da enfeksiyon durumu icin bir kac gun gozlemleyin. Alan bir kac gunde iyileşmemişse, veterinerinizle iletişim kurun. Bir kenenin konağında ayrılabilmesini sağlayacak kestirme bir yol yoktur, bir kene yemeği tamamlanana kadar konağını gonullu olarak terk etmez. Sıcak kibrit, oje, vazelin, alkol ya da diğer kimyasalları uygulamayın! Bu metotlar etkili değildir ve aslında kopeğinize zarar verebilir.
Kopeklerde Keneyi Onleme
Kopeğinizi kenenin zararlarından korumanın en iyi yolu, ilk etapta kenenin kopeğinize bulaştığı yerlerden onu uzak tutmaktır. Daha once de belirtildiği gibi, kopeğinizde kene aramak amacıyla rutin kontroller yapılmalıdır. Bağlanmadan once onları bulmak, yardımcı olur, fakat onlemek icin en doğru yontem bu değildir. Bahcenizde saklanan kene sayısını azaltmak icin, cimleri bicin ve bitkileri duzgunce kesilmiş halde tutun. Ayrıca pestisitleri acık alanlarda kullanmayı tercih edebilirsiniz, Fakat kopekler icin guvenli ve cevre dostu bir madde kullandığınıza emin olun.
Kopeğinizi kenelerden uzak tutmanın en etkili yollarından biri, kopekler icin ozel olarak tasarlanmış bir keneden korunma urununu direk olarak kullanmaktır. Frontline, Revolution, Advantix ve bioSpot gibi lokal urunler, keneleri onlemek icin ayda bir kez kullanılmak uzere tasarlanmıştır. Başka bir secenek Preventic tasma gibi bir kene tasmasıdır. Bazı urunler receteli satılırken, recetesiz satılan bazı urunler mevcuttur. Kopek kullanımı icin onaylı olsa da, toksik bileşik iceren bu urunlerdne uzak durun ve daima talimatlara gore kullanılması gerektiğini unutmayın. Ekstra miktarda urun kullanmayın ve aynı anda birden fazla uygulama yapmayın. Bu urunlerin coğunun kediler icin yuksek oranda zehirli olduğuna dikkat edin. Kopeğinizin yaşam tarzına uygun en doğru secenekler icin veterinerinizle konuşun. Ayrıca ™ urunlerin her kopekte işe yaramayacağını unutmayın, bu yuzden deneme yanılma yontemi olabilir. Doğru bilgiyle kopeğinizi, ailenizi ve kendinizi kene kaynaklı hastalıklardan korumaya ve korkutucu bu keneleri engellemeye yardımcı olabilirsiniz.