[FONT="]Sağlıklı bir kalp her bir dakikada yaklaşık beş litre kanı tüm vücuda pompalayan bir organdır. Normal şartlar altında dakikada 60 ila 100 kez atan kalbimiz fiziksel aktivite veya heyecan halinde dakikadaki atım sayısını 150’ye kadar yükseltebilmektedir. Oldukça ritmik bir çalışma gösteren kalbimiz çeşitli sebeplerle bu düzenini kaybederse bu durum aritmi, yani ritim düzensizliği olarak adlandırılmaktadır.
Her bir kalp atımı kalbin sağ üst köşesinde yer alan doğal uyarı merkezinden (sino-atrial düğüm) çıkan uyarı dalgası ile tetiklenir. Oluşan bu dalga kalp içi uyarı yolları vasıtasıyla tüm kalbi yaklaşık bir saniye içinde sarmalar ve tüm kalp neredeyse aynı anda kasılarak içindeki kanı vücuda pompalar. Aritmi, kalp ritminin düzensizleşmesi, yani anormal kalp ritmidir. Düzensiz kalp atışı anlamına gelir.
Aritmi anormal hızlı (taşikardi), anormal yavaş (bradikardi) olabilir. Aritmiler normal, hızlı veya yavaş kalp hızındayken kendi içinde bir düzeninin olabileceği gibi tamamen düzensiz de olabilir.
Ritim bozukluğu/aritminin sebepleri nelerdir?
Tedavinin doğru yönlendirilebilmesi için ritim bozukluğu/aritmi sebebinin doğru tespit edilmesi esastır. Ritim bozukluklarının çeşitli sebepleri vardır:
Diğer sebepler: Kalpte aksesuar ileti yollarının oluştuğu hastalık (Wolf parkinon white hastalığı), tiroid bezinin çok çalıştığı; hipertiroidizm, bazı ilaçlar, aşırı miktarda alınan bazı keyif verici maddeler (nikotin, alkol, kahve, uyuşturucular gibi), karotis sinüs sendromu, oksijenin oksijen yetersizliği-azlığı hipoksi ve doğumsal anomaliler.
Hangi yakınmalarım olursa ritim bozukluğundan şüphelenmeliyim?
Kimi bireylerde herhangi bir yakınma olmazken, ritim bozukluğu ile başvuran kimselerin sıklıkla çarpıntı, baş dönmesi, şuur kaybı, göğüs ağrısı veya nefes darlığı, hava açlığı gibi şikayetleri vardır. Sık olarak hastaların, göğsünde kuşun kanat çırpması gibi ifade ettiği çarpıntı bazen de bir boşluk hissi ya da kalbin atımlarını hissetmek olarak tarif edilmektedir. Bu durum birkaç saniyeden saatlere varan bir süreyi tutabilir. Aritmiye bağlı baş dönmesi şikayeti nispeten sıkken bazen şuur kaybı da gelişebilmektedir. Özellikle şuur kaybı bir an önce hekime baş vurmak için yeterli bir sebeptir.
Ritim bozukluğu hissediyorum. Peki ama nabzımı nasıl ölçebilirim?
Ritim bozukluğu hissediyorsanız yada çarpıntı hissiniz var ise nabız sayarak kalp ritminiz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. El biileğinizden yada boyun şah damarınızdan nabzınızı ölçebilirisiniz. El bileğinizden yada boyundan nabız ölçümü yapmak için el bileğinin iç kısmına yada boyunda şah damarınzın üstüne diğer elinizin işaret ve orta parmağını hafifçe koyarak nabız ölçülebilirsiniz.
Bir dakika boyunca nabız saymakta zorlanabilirsiniz. Onun yerine 15 saniye boyunca nabız atışlarınızı sayıp 4 ile çarparak dakikadaki nabız sayınızı (kalp atım sayınızı) bulabilirsiniz.
Kalp hızınız = 15 saniyede saydığınız nabız sayısı X 4 =.................
Kalp ritminin en sık ve basit görüntülenme yöntemi nedir?
Kalbin uyarı sitemi kalp atım sayısını yani nabız sayımızı oluşturur Ve her bir kalp atım sayısını elektrokardiyografi (EKG) dediğimiz tetkik ile kağıda yazdırarak dalgalar şeklinde görünür kılmak mümkün.
Kalbin uyarı sistemi nasıl çalışır?
Kalbimiz üstte 2 atriyum yani kulakçıklar ve altta da 2 ventikül yani karıncıklar olacak şekilde dört odacıktan oluşan bir pompa gibi çalışır.
Kalp hızı ve ritmi kalbin uyarı sistemi tarafından oluşturulur. Kalbin uyarı sistemi sağ kulakçık dediğimiz sağ atriyumdaki sinüs düğümünden başlar ve altta yer alan ventriküllere doğru ilerleyerek tüm kalbe uyarı ulaşır. Üst sağ atriyumda yer alan sinüs düğümü kalbin doğal kalp pilidir (pacemaker) kendiliğinden uyarı üretebilme yani kalp atışını oluşturabilme yeteneği vardır. Normal kalp ritmi “sinüs ritmi” diye adlandırılır. İşte Kalp aritmileri kalbin uyarı sisteminde kusurlar oluşmasının herhangi bir aşamasında oluşabilir.
Kalp ritmimde düzensizlik hissediyorum. Ne zaman doktora başvurmalıyım?
Günlük hayatta bir çok sağlıklı insanda da aritmiler oluşabilmektedir ve bu şekildeki nadir, tek tük atımlar zararsız olarak tasnif edilirler. Kimi insanda ise doğumsal olarak aritmik altyapı mevcuttur Bir çok kalp hastalığının yanında hipertansiyon da ritim düzensizliklerine yol açabilir. Kafein, sigara, bazı ilaçlar, alkol ve stresin kendine has özellikleri nedeniyle sağlıklı insanlarda dahi aritmi oluşturdukları bilinmektedir. Bu sebeple aritmi ile başvuran kimselerde hadisenin çok basit bir sebebi olabileceği gibi altında önemli bir etkenin de yatmakta olabileceği akılda tutulmalıdır. Duygusal stres altına girdiğimiz durumlarda da ritim bozukluklarımız olabilir.
Yukarıda bahsi geçen durumlar olmaksızın düzensiz kalp atım hızı, hızlı yada yavaş mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Aritmide kişi göğüste kalp atımlarını hızlı, düzensiz ya da tekleme şeklinde hissedilebilir. Ritim bozuklukları bazen baş dönmesi ve bayılmaya yol açabilir, bunun yanı sıra göğüs ağrısı ve nefes darlığı ile doktora başvuran hastalarda olmaktadır. Özellikle şuur kaybı bir an önce hekime baş vurmak için yeterli bir sebeptir.
Aritmi (ritim bozukluğu) tanısı nasıl konulur?
Kalp ritminizin düzensiz olduğundan şüpheleniyorsanız, öncelikle bir kardiyoloji uzmanına başvurmalısınız. Doktorunuzun şikayetlerinizi dikkatlice dinledikten sonra, fiziksel muayeneye başlar. Fiziksel muayene sırasında; kalbinizi dinleyip, nabzınızı kontrol ederek düzensiz kalp atışını tespit edebilir.
Doktorunuz bazı tetkikler yapmanızı isteyebilir. Bunların başında elektrokardiyografi testi yani EKG gelir. EKG testi ile kalp uyarı sisteminizi inceleyebilir ve varsa kalp ritim düzensizliklerinizi tespit edebilir. Yalnız EKG testi ile her zaman ritim bozuklukları (aritmi) yakalanamayabilmektedir.
EKG testi sonuçlarınız normal olmasına rağmen doktorunuz aritmiden şüpheleniyorsa; "holter cihazını"nın takılmasını isteyebilir. Holter cihazı; 24 saat boyunca kalp ritminizi ölçen bir alettir. Holter cihazı ile aritmileri/ritim bozukluklarını tespit etme ihtimali daha yüksektir. Ayrıca mevcut aritmilerin günlük yaşantı esnasında nasıl süregeldiğini ve şikayetlerinizle ilişkisi olup olmadığını tespit etmek mümkün olabilmektedir.
Bazen aritminizin/ritim bozukluklarınızın tespiti için 24 saatlik süre yeterli olmayabilmektedir. Bu gibi durumlarda uzun süreli holter cihazları veya event-loop recorder, transtelefonik EKG gibi olay kaydedici cihazlar kullanılabilmektedir. Bu cihazlar şöyledir;
Event Recorder: 1 ay süreyle sadece semptom/belirti anında düğmeye basıldığı zamanki olayları kaydeder (olay kaydedici).
Loop Recorder: 8 gün süreyle tek kanal üzerinden devamlı, otomatik kayıt alıp bu bilgileri hafızasında depolar.
Transtelefonik EKG: 1 günden 1 aya kadar 3 kanal üzerinden tüm olayları ve ayrıca semptom anında vurgulanan olayları otomatik kaydeder ve bu bilgileri hafızada depolar. Diğer taraftan kaydettiği her olayı anında olarak telefona ve mail yoluyla doktorunuzun mail adresine aktarır.
Ritim bozukluğunuzun /aritminizin tespiti için doktorunuzun sizden isteyebileceği diğer testler ise şöyledir:
Kan testi; kandaki mineraller, elementler, tiroid hormonları ve kan sayımlarınız incelenir.
Efor testi ; efora nabız cevabınız, aritminizin tetiklenip tetiklenmediği ve efor durumunuz incelenir.
Ekokardiyografi; bu test ile kalbinizin yapısal durumu incelenir ve fonksiyonları hakkında bilgi alınır.
Koroner angiyografisi ve ventrikülografisi; bu yöntemler ile kalbi besleyen damarlar ve kalp odacıklarının durumu hakkında bilgi alınır.
Elektrofizyolojik çalışma (EPS); daha ileri tetkik için uygulanan bir çalışmadır. Bu yöntem ile kalp uyarı sisteminiz detaylı olarak incelenir.
Özetle ritim bozuklukları/aritmi tanısı için yapılabilecek testler sırayla:
Kalp ritim bozukluğu aritmi için en doğru tanı yöntemi hangisidir?
Kalp ritim bozukluğu /aritmi için pek çok tanı yöntemi kullanılmaktadır. Öncelikle EKG, ritim Holter, efor testi, ekokardiyografi gibi rutin tetkiklerle başlanıp sonrasında daha detaylı tetkiklerle tanınızı net bir şekilde koymak mümkün olabilmektedir.
Günümüz tıbbının ulaştığı noktada ritim bozukluğunun odağını tespit etmek kalp içi "haritalama yöntemleri" de sıklıkla kullanılmaktadır.
Ritim bozukluğu olan hastada haritalandırma için klasik olarak elektrik dalgalarının takibi yapılabileceği gibi son yıllarda elektroanatomik ve ses dalgalarından da yararlanılarak haritalandırma ile daha da net bir şekilde aritminin özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.
Ritim bozukluklarının çeşitleri nelerdir?
Etkili bir kan dolaşımı için normal bir kalp vücut dinlenme halinde iken dakikada 60 ile 100 arasında kasılıp gevşer. Yani normal kalp hızı dakikada 60-100 atımdır. Aritmileri nereden kaynaklandıklarına (atriyumlar veya ventriküller) veya sebep oldukları kalp atış hızına bağlı olarak sınıflandırırız. Kimi aritmiler hasta tarafından hissedilmese de ciddi karakterde olabilir.
Taşikardi: Kalp ritim hızının 100’ün üzerinde olması taşikardi olarak adlandırılır.
Bradikardi: Kalp ritim hızının dakikada 60’ın altına inmesi bradikardi olarak adlandırılır.
Supraventriküler aritmiler: Kalpte üste bulunan iki odacıktan (kulakçık) kaynaklanan aritmilere supraventriküler aritmiler denir.
Ventriküler aritmiler: Kalpte altta bulunan iki odacıktan (karıncık) çıkan ritim bozuklukları ise ventriküler aritmiler olarak adlandırılırlar.
Bradiaritmiler: Kabin uyarı sistemi sinüs düğümü ile başlar, atriyoventriküler düğüm ve purkinje lifleri ile devam eder. İşte bu yapılar kalbin uyarı sistemini oluşturur. Sinüs düğümü yada AV düğüm yada purkinje liflerinden kaynaklanan kalbi yavaşlatan hastalıklara da Taşikardi veya barikardi her zaman bir hastalık belirtisi olmayabilir. Mesela bir egzersiz sırasında kalp dokulara oksijence zengin kan sağlamak için hızını arttırırken sinüs taşikardisi oluşturması normaldir. Atletlerin kalpleri çok verimli çalıştığından kalp atışları dinlenmede dakikada 60 atışın altında olabilir.
Ritim bozuklukları/aritmiler nasıl tedavi edilir?
Ritim bozukluğunda tedavi aritminin ciddiyetine ve tipine göre değişiklik gösterir.Bazen hiç tedavi gerektirmez iken bazen acil müdahale etmek gerekebilir. Ritim bozukluklarının tedavi seçenekleri arasında;
Yaşam tarzı değişiklikleri:
Aritmiler/ritim bozuklukları günlük yaşam tarzı alışkanlıkları ile ilgili olabilmektedir.Aşağıda belirtilen bazı ip uçları aritmi riskini azaltmada size yardımcı olabilir:
1. İlaçla tedavi:
Ritim bozukluğu ile başvuran hasta öncelikle sakinleştirilmeli, yatak istirahatine alınmalı, oksijen verilebilir ve sıvı ve elektrolit kaybı varsa eksikler yerine konmalıdır. Tedavide öncelikle aritmiye yol açan koroner yetersizlik, elektrolit dengesizliği gibi durumların giderilmesi şarttır. Bu gibi aritmiye sebep olan hastalıkların giderilmesi ile ritim düzensizlikleri ya tamamen düzelir ya da basit bir medikal tedavi ile baskılanır hale gelebilir. Bunlar yeterli olmazsa giderek daha da hedefe yönelik tedaviye geçilir. Doğru aritmiyi önleyici anti-aritmik ilacın seçilmesiyle başlanır. Anti-aritmik ilaçların bazısı kimyasal özellikleri nedeniyle dikkatle kullanılmazsa kendileri de ritim üzerine olumsuz etkilere yol açabileceği için doğru ilaç seçimi büyük önem taşımaktadır.
2. Girişimsel tedaviler:
Doktorunuz sizin için en iyi tedavi seçeneğinin hangisi olduğu konusunda size rehberlik edecek ve tüm sorularınızı yanıtlayacaktır.
Kalbi besleyen damarlarda (koroner arterler) darlık ya da tıkanıklıklar ritim bozukluğuna/aritmiye yol açmışsa balon anjiyoplasti ve stent implantasyonu denilen girişimsel yöntemler uygulanabilmektedir.
Kalp kasında ritim bozukluğu yapan aykırı bir odak veya geçiş varsa elektrofizyolojik çalışma ile odak ve mekanizma saptanarak ısıtıcı veya dondurucu kateterler vasıtasıyla radyofrekans ablasyon yapılır. (katater ablasyonu)
3. Kalp pili:
Kalp atımlarının fizyolojik sınırların altında olup yaşam kalitesini düşürmesi veya hayatı tehdit edici hale gelmesi durumunda pacemaker olarak adlandırılan kalp pili takılması gerekli hale gelebilir. İçinde küçük bir bilgisayar ve elektrik akımı üreten jeneratörden oluşan kalp pili kendisine yüklenen program sayesinde kalp hızını izleyerek gerekli olması halinde devreye girerek kalp hızının istenilen seviyenin altına inmesine engel olur.
4. Cerrahi tedavi:
Koroner hastalığına bağlı aritminin çözümüne yardımcı koroner arter by-pass cerrahisi uygulanır. Aritmik odağın susturulmasına yönelik cerrahi operasyonlar yapılabilir.
Kalp pili ne zaman takmak gerekebilir?
Kalp atımlarının fizyolojik sınırların altında olup yaşam kalitesini düşürmesi veya hayatı tehdit edici hale gelmesi durumunda pacemaker olarak adlandırılan kalp pili takılması gerekli hale gelebilir. İçinde küçük bir bilgisayar ve elektrik akımı üreten jeneratörden oluşan kalp pili kendisine yüklenen program sayesinde kalp hızını izleyerek gerekli olması halinde devreye girerek kalp hızının istenilen seviyenin altına inmesine engel olur.
Ritim bozukluğum varsa ne sıklıkla doktor kontrolüne gitmeliyim?
Ritim bozukluğunuz varsa düzenli olarak şikayetiniz olmasa bile doktor kontrolüne gitmeniz gerekir.
[/FONT]
Her bir kalp atımı kalbin sağ üst köşesinde yer alan doğal uyarı merkezinden (sino-atrial düğüm) çıkan uyarı dalgası ile tetiklenir. Oluşan bu dalga kalp içi uyarı yolları vasıtasıyla tüm kalbi yaklaşık bir saniye içinde sarmalar ve tüm kalp neredeyse aynı anda kasılarak içindeki kanı vücuda pompalar. Aritmi, kalp ritminin düzensizleşmesi, yani anormal kalp ritmidir. Düzensiz kalp atışı anlamına gelir.
Aritmi anormal hızlı (taşikardi), anormal yavaş (bradikardi) olabilir. Aritmiler normal, hızlı veya yavaş kalp hızındayken kendi içinde bir düzeninin olabileceği gibi tamamen düzensiz de olabilir.
Ritim bozukluğu/aritminin sebepleri nelerdir?
Tedavinin doğru yönlendirilebilmesi için ritim bozukluğu/aritmi sebebinin doğru tespit edilmesi esastır. Ritim bozukluklarının çeşitli sebepleri vardır:
- Kalbi besleyen damarlarda daralama veya tıkanıkla seyreden koroner arter hastalığı sonucu kalp kasının zarar görmesi
- Yüksek kan basıncı - Hipertansiyon
- Miyokard infarktüsü dediğimiz kalp krizi
- Kalp kasının iltihabı ve enflamsyonu (Miyokardit ve kardiyomiyopatiler)
- Kalp kapak hastalıkları
- Elektrolit denge bozuklukları
- Kalp ameliyatı sonrası iyileşme süreci
Diğer sebepler: Kalpte aksesuar ileti yollarının oluştuğu hastalık (Wolf parkinon white hastalığı), tiroid bezinin çok çalıştığı; hipertiroidizm, bazı ilaçlar, aşırı miktarda alınan bazı keyif verici maddeler (nikotin, alkol, kahve, uyuşturucular gibi), karotis sinüs sendromu, oksijenin oksijen yetersizliği-azlığı hipoksi ve doğumsal anomaliler.
Hangi yakınmalarım olursa ritim bozukluğundan şüphelenmeliyim?
Kimi bireylerde herhangi bir yakınma olmazken, ritim bozukluğu ile başvuran kimselerin sıklıkla çarpıntı, baş dönmesi, şuur kaybı, göğüs ağrısı veya nefes darlığı, hava açlığı gibi şikayetleri vardır. Sık olarak hastaların, göğsünde kuşun kanat çırpması gibi ifade ettiği çarpıntı bazen de bir boşluk hissi ya da kalbin atımlarını hissetmek olarak tarif edilmektedir. Bu durum birkaç saniyeden saatlere varan bir süreyi tutabilir. Aritmiye bağlı baş dönmesi şikayeti nispeten sıkken bazen şuur kaybı da gelişebilmektedir. Özellikle şuur kaybı bir an önce hekime baş vurmak için yeterli bir sebeptir.
Ritim bozukluğu hissediyorum. Peki ama nabzımı nasıl ölçebilirim?
Ritim bozukluğu hissediyorsanız yada çarpıntı hissiniz var ise nabız sayarak kalp ritminiz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. El biileğinizden yada boyun şah damarınızdan nabzınızı ölçebilirisiniz. El bileğinizden yada boyundan nabız ölçümü yapmak için el bileğinin iç kısmına yada boyunda şah damarınzın üstüne diğer elinizin işaret ve orta parmağını hafifçe koyarak nabız ölçülebilirsiniz.
Bir dakika boyunca nabız saymakta zorlanabilirsiniz. Onun yerine 15 saniye boyunca nabız atışlarınızı sayıp 4 ile çarparak dakikadaki nabız sayınızı (kalp atım sayınızı) bulabilirsiniz.
Kalp hızınız = 15 saniyede saydığınız nabız sayısı X 4 =.................
Kalp ritminin en sık ve basit görüntülenme yöntemi nedir?
Kalbin uyarı sitemi kalp atım sayısını yani nabız sayımızı oluşturur Ve her bir kalp atım sayısını elektrokardiyografi (EKG) dediğimiz tetkik ile kağıda yazdırarak dalgalar şeklinde görünür kılmak mümkün.
Kalbin uyarı sistemi nasıl çalışır?
Kalbimiz üstte 2 atriyum yani kulakçıklar ve altta da 2 ventikül yani karıncıklar olacak şekilde dört odacıktan oluşan bir pompa gibi çalışır.
Kalp hızı ve ritmi kalbin uyarı sistemi tarafından oluşturulur. Kalbin uyarı sistemi sağ kulakçık dediğimiz sağ atriyumdaki sinüs düğümünden başlar ve altta yer alan ventriküllere doğru ilerleyerek tüm kalbe uyarı ulaşır. Üst sağ atriyumda yer alan sinüs düğümü kalbin doğal kalp pilidir (pacemaker) kendiliğinden uyarı üretebilme yani kalp atışını oluşturabilme yeteneği vardır. Normal kalp ritmi “sinüs ritmi” diye adlandırılır. İşte Kalp aritmileri kalbin uyarı sisteminde kusurlar oluşmasının herhangi bir aşamasında oluşabilir.
Kalp ritmimde düzensizlik hissediyorum. Ne zaman doktora başvurmalıyım?
Günlük hayatta bir çok sağlıklı insanda da aritmiler oluşabilmektedir ve bu şekildeki nadir, tek tük atımlar zararsız olarak tasnif edilirler. Kimi insanda ise doğumsal olarak aritmik altyapı mevcuttur Bir çok kalp hastalığının yanında hipertansiyon da ritim düzensizliklerine yol açabilir. Kafein, sigara, bazı ilaçlar, alkol ve stresin kendine has özellikleri nedeniyle sağlıklı insanlarda dahi aritmi oluşturdukları bilinmektedir. Bu sebeple aritmi ile başvuran kimselerde hadisenin çok basit bir sebebi olabileceği gibi altında önemli bir etkenin de yatmakta olabileceği akılda tutulmalıdır. Duygusal stres altına girdiğimiz durumlarda da ritim bozukluklarımız olabilir.
Yukarıda bahsi geçen durumlar olmaksızın düzensiz kalp atım hızı, hızlı yada yavaş mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Aritmide kişi göğüste kalp atımlarını hızlı, düzensiz ya da tekleme şeklinde hissedilebilir. Ritim bozuklukları bazen baş dönmesi ve bayılmaya yol açabilir, bunun yanı sıra göğüs ağrısı ve nefes darlığı ile doktora başvuran hastalarda olmaktadır. Özellikle şuur kaybı bir an önce hekime baş vurmak için yeterli bir sebeptir.
Aritmi (ritim bozukluğu) tanısı nasıl konulur?
Kalp ritminizin düzensiz olduğundan şüpheleniyorsanız, öncelikle bir kardiyoloji uzmanına başvurmalısınız. Doktorunuzun şikayetlerinizi dikkatlice dinledikten sonra, fiziksel muayeneye başlar. Fiziksel muayene sırasında; kalbinizi dinleyip, nabzınızı kontrol ederek düzensiz kalp atışını tespit edebilir.
Doktorunuz bazı tetkikler yapmanızı isteyebilir. Bunların başında elektrokardiyografi testi yani EKG gelir. EKG testi ile kalp uyarı sisteminizi inceleyebilir ve varsa kalp ritim düzensizliklerinizi tespit edebilir. Yalnız EKG testi ile her zaman ritim bozuklukları (aritmi) yakalanamayabilmektedir.
EKG testi sonuçlarınız normal olmasına rağmen doktorunuz aritmiden şüpheleniyorsa; "holter cihazını"nın takılmasını isteyebilir. Holter cihazı; 24 saat boyunca kalp ritminizi ölçen bir alettir. Holter cihazı ile aritmileri/ritim bozukluklarını tespit etme ihtimali daha yüksektir. Ayrıca mevcut aritmilerin günlük yaşantı esnasında nasıl süregeldiğini ve şikayetlerinizle ilişkisi olup olmadığını tespit etmek mümkün olabilmektedir.
Bazen aritminizin/ritim bozukluklarınızın tespiti için 24 saatlik süre yeterli olmayabilmektedir. Bu gibi durumlarda uzun süreli holter cihazları veya event-loop recorder, transtelefonik EKG gibi olay kaydedici cihazlar kullanılabilmektedir. Bu cihazlar şöyledir;
Event Recorder: 1 ay süreyle sadece semptom/belirti anında düğmeye basıldığı zamanki olayları kaydeder (olay kaydedici).
Loop Recorder: 8 gün süreyle tek kanal üzerinden devamlı, otomatik kayıt alıp bu bilgileri hafızasında depolar.
Transtelefonik EKG: 1 günden 1 aya kadar 3 kanal üzerinden tüm olayları ve ayrıca semptom anında vurgulanan olayları otomatik kaydeder ve bu bilgileri hafızada depolar. Diğer taraftan kaydettiği her olayı anında olarak telefona ve mail yoluyla doktorunuzun mail adresine aktarır.
Ritim bozukluğunuzun /aritminizin tespiti için doktorunuzun sizden isteyebileceği diğer testler ise şöyledir:
Kan testi; kandaki mineraller, elementler, tiroid hormonları ve kan sayımlarınız incelenir.
Efor testi ; efora nabız cevabınız, aritminizin tetiklenip tetiklenmediği ve efor durumunuz incelenir.
Ekokardiyografi; bu test ile kalbinizin yapısal durumu incelenir ve fonksiyonları hakkında bilgi alınır.
Koroner angiyografisi ve ventrikülografisi; bu yöntemler ile kalbi besleyen damarlar ve kalp odacıklarının durumu hakkında bilgi alınır.
Elektrofizyolojik çalışma (EPS); daha ileri tetkik için uygulanan bir çalışmadır. Bu yöntem ile kalp uyarı sisteminiz detaylı olarak incelenir.
Özetle ritim bozuklukları/aritmi tanısı için yapılabilecek testler sırayla:
- Kan testi
- Elektrokardiyogram (EKG)
- Ritim Holter 24-72 saatlik ya da 1 haftalık
- Event-Loop Recorder veya Transtelefonik EKG
- Efor Testi
- Ekokardiyogram
- Kardiyak kateterizasyon
- Elektrofizyolojik çalışma (EPS).
Kalp ritim bozukluğu aritmi için en doğru tanı yöntemi hangisidir?
Kalp ritim bozukluğu /aritmi için pek çok tanı yöntemi kullanılmaktadır. Öncelikle EKG, ritim Holter, efor testi, ekokardiyografi gibi rutin tetkiklerle başlanıp sonrasında daha detaylı tetkiklerle tanınızı net bir şekilde koymak mümkün olabilmektedir.
Günümüz tıbbının ulaştığı noktada ritim bozukluğunun odağını tespit etmek kalp içi "haritalama yöntemleri" de sıklıkla kullanılmaktadır.
Ritim bozukluğu olan hastada haritalandırma için klasik olarak elektrik dalgalarının takibi yapılabileceği gibi son yıllarda elektroanatomik ve ses dalgalarından da yararlanılarak haritalandırma ile daha da net bir şekilde aritminin özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.
Ritim bozukluklarının çeşitleri nelerdir?
Etkili bir kan dolaşımı için normal bir kalp vücut dinlenme halinde iken dakikada 60 ile 100 arasında kasılıp gevşer. Yani normal kalp hızı dakikada 60-100 atımdır. Aritmileri nereden kaynaklandıklarına (atriyumlar veya ventriküller) veya sebep oldukları kalp atış hızına bağlı olarak sınıflandırırız. Kimi aritmiler hasta tarafından hissedilmese de ciddi karakterde olabilir.
Taşikardi: Kalp ritim hızının 100’ün üzerinde olması taşikardi olarak adlandırılır.
Bradikardi: Kalp ritim hızının dakikada 60’ın altına inmesi bradikardi olarak adlandırılır.
Supraventriküler aritmiler: Kalpte üste bulunan iki odacıktan (kulakçık) kaynaklanan aritmilere supraventriküler aritmiler denir.
Ventriküler aritmiler: Kalpte altta bulunan iki odacıktan (karıncık) çıkan ritim bozuklukları ise ventriküler aritmiler olarak adlandırılırlar.
Bradiaritmiler: Kabin uyarı sistemi sinüs düğümü ile başlar, atriyoventriküler düğüm ve purkinje lifleri ile devam eder. İşte bu yapılar kalbin uyarı sistemini oluşturur. Sinüs düğümü yada AV düğüm yada purkinje liflerinden kaynaklanan kalbi yavaşlatan hastalıklara da Taşikardi veya barikardi her zaman bir hastalık belirtisi olmayabilir. Mesela bir egzersiz sırasında kalp dokulara oksijence zengin kan sağlamak için hızını arttırırken sinüs taşikardisi oluşturması normaldir. Atletlerin kalpleri çok verimli çalıştığından kalp atışları dinlenmede dakikada 60 atışın altında olabilir.
Ritim bozuklukları/aritmiler nasıl tedavi edilir?
Ritim bozukluğunda tedavi aritminin ciddiyetine ve tipine göre değişiklik gösterir.Bazen hiç tedavi gerektirmez iken bazen acil müdahale etmek gerekebilir. Ritim bozukluklarının tedavi seçenekleri arasında;
Yaşam tarzı değişiklikleri:
Aritmiler/ritim bozuklukları günlük yaşam tarzı alışkanlıkları ile ilgili olabilmektedir.Aşağıda belirtilen bazı ip uçları aritmi riskini azaltmada size yardımcı olabilir:
- Eğer sigara içiyorsanız, bırakın.
- Alkol alımını sınırlandırın.
- Çok daha az kafein alın ya da kafein almayı tamamen bırakın. Bazı kişilerin; çay, kahve, kola gibi kafein içeren içecekleri tükettiklerinde aritmi şikayetleri artmaktadır.
- Uyarıcılardan uzak durun. Uyarıcı maddeler içeren; öksürük ya da soğuk algınlığı için kullanılan ilaçları, bitkisel ürünleri ya da besin desteklerini kullanmayın.
- Eğer belli bazı aktivitelerin kalp ritminizi düzensizleştirdiğini fark ettiyseniz. Bu aktivitelerden uzak durmaya çalışın.
- Bir çok insan bu basit önlemlerle veya detaylı tetkikleri takiben verilen tedavi ve girişim sonrasında yaşamını sorunsuzca sürdürmekte, normal günlük aktivitelerine dönmektedirler.
1. İlaçla tedavi:
Ritim bozukluğu ile başvuran hasta öncelikle sakinleştirilmeli, yatak istirahatine alınmalı, oksijen verilebilir ve sıvı ve elektrolit kaybı varsa eksikler yerine konmalıdır. Tedavide öncelikle aritmiye yol açan koroner yetersizlik, elektrolit dengesizliği gibi durumların giderilmesi şarttır. Bu gibi aritmiye sebep olan hastalıkların giderilmesi ile ritim düzensizlikleri ya tamamen düzelir ya da basit bir medikal tedavi ile baskılanır hale gelebilir. Bunlar yeterli olmazsa giderek daha da hedefe yönelik tedaviye geçilir. Doğru aritmiyi önleyici anti-aritmik ilacın seçilmesiyle başlanır. Anti-aritmik ilaçların bazısı kimyasal özellikleri nedeniyle dikkatle kullanılmazsa kendileri de ritim üzerine olumsuz etkilere yol açabileceği için doğru ilaç seçimi büyük önem taşımaktadır.
2. Girişimsel tedaviler:
Doktorunuz sizin için en iyi tedavi seçeneğinin hangisi olduğu konusunda size rehberlik edecek ve tüm sorularınızı yanıtlayacaktır.
Kalbi besleyen damarlarda (koroner arterler) darlık ya da tıkanıklıklar ritim bozukluğuna/aritmiye yol açmışsa balon anjiyoplasti ve stent implantasyonu denilen girişimsel yöntemler uygulanabilmektedir.
Kalp kasında ritim bozukluğu yapan aykırı bir odak veya geçiş varsa elektrofizyolojik çalışma ile odak ve mekanizma saptanarak ısıtıcı veya dondurucu kateterler vasıtasıyla radyofrekans ablasyon yapılır. (katater ablasyonu)
3. Kalp pili:
Kalp atımlarının fizyolojik sınırların altında olup yaşam kalitesini düşürmesi veya hayatı tehdit edici hale gelmesi durumunda pacemaker olarak adlandırılan kalp pili takılması gerekli hale gelebilir. İçinde küçük bir bilgisayar ve elektrik akımı üreten jeneratörden oluşan kalp pili kendisine yüklenen program sayesinde kalp hızını izleyerek gerekli olması halinde devreye girerek kalp hızının istenilen seviyenin altına inmesine engel olur.
4. Cerrahi tedavi:
Koroner hastalığına bağlı aritminin çözümüne yardımcı koroner arter by-pass cerrahisi uygulanır. Aritmik odağın susturulmasına yönelik cerrahi operasyonlar yapılabilir.
Kalp pili ne zaman takmak gerekebilir?
Kalp atımlarının fizyolojik sınırların altında olup yaşam kalitesini düşürmesi veya hayatı tehdit edici hale gelmesi durumunda pacemaker olarak adlandırılan kalp pili takılması gerekli hale gelebilir. İçinde küçük bir bilgisayar ve elektrik akımı üreten jeneratörden oluşan kalp pili kendisine yüklenen program sayesinde kalp hızını izleyerek gerekli olması halinde devreye girerek kalp hızının istenilen seviyenin altına inmesine engel olur.
Ritim bozukluğum varsa ne sıklıkla doktor kontrolüne gitmeliyim?
Ritim bozukluğunuz varsa düzenli olarak şikayetiniz olmasa bile doktor kontrolüne gitmeniz gerekir.
- Ritim bozukluğunuzun kontrol altında olduğundan emin olunuz.
- İlaçlarınızı mutlaka düzenli kullanınız.
- Ritim bozukluğu sebebi ile bir cihaz takılmış veya kullanıyorsanız doğru çalıştığından emin olunuz.
- Sağlık kontrolünden geçmeyi ihmal etmeyiniz ve diğer hastalıklarınız için kullandığınız ilaçlarınız varsa onlarıda düzenli kullanınız.
- Doktorunuz size ne kadar sıklıkta kontrole gelmeniz gerektiğini söyleyecektir. Randevularınız aksatmayınız. Kontrol randevularınız arasında sıra dışı bir şikayetiniz olursa, durumunuzun ciddiyeti artmadan mutlaka doktorunuza bildiriniz.
[/FONT]