Magazin Editor
Magazin Habercisi
Yaşlı bir bireyin beslenme duzenini etkileyecek bircok faktor mevcuttur. Kalsiyum, lif, protein ve diğer besinleri tuketmeniz artık daha onemli olsa da bu besinleri yeterli miktarda tuketmek konusunda zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Yaşlı bireylerde beslenme; ceşitli ilaclar, psikoloji, sosyal yaşam ve hayat tarzı gibi bircok faktorden etkilenir.
[h=2]Maddi Durum[/h]
Yeterli miktarda besinin maliyetini karşılayamamak yaşlı bireylerin beslenme duzenini etkileyen faktorlerden biridir. Gelirinizin buyuk bir bolumunu yiyecek alışverişine harcamak; elektrik, su, ısınma, kira, ilac ve sağlık hizmetleri gibi kalemlerin masraflarını arka plana atmanıza sebep olabilir. Boyle bir durumda, aşevleri gibi yerel yardım kuruluşlarından, ya da devletten beslenme yardımı alabilirsiniz.
[h=2]İştah[/h]
Yaşlı bireylerde, iştahsızlık da kotu beslenmenin başlıca sebepleri arasındadır ve iştahsızlığın olası sebepleri hala araştırılmaktadır. Bu duruma, iştah acıcı bazı hormonların uretimindeki azalmanın ya da merkezi sinir sistemindeki bazı sinir taşıyıcılarının miktarındaki azalmanın sebep olduğunu ongoren birkac teori mevcuttur. İştah, ayrıca, ilaclardan ve bazı diğer faktorlerden de etkilenebilir. Eğer iştahsızlık yaşayan yaşlı bir bireyseniz veya ailenizde boyle birisi mevcutsa, bir doktora başvurmalısınız.
[h=2]Diş Sağlığı[/h]Yaşlı bir bireyin diş sağlığı, beslenme duzenini onemli olcude etkileyen bir faktordur. Diş sağlığı problemleri, takma dişlerin yerine oturmaması, diş eksiklikleri gibi sebepler besinleri ciğnemeyi zorlaştırabilir. ABD Ulusal Beslenme ve Fiziksel Aktivite Merkezi’ne gore, ABD’de yaşayan duşuk gelirli yaşlı bireylerin neredeyse yarısı butun dişlerini kaybetmiştir. Ciğneme problemleri ve yetersiz beslenme gibi problemler yaşam kalitesinde azalma ve genel sağlığın kotuleşmesi gibi sonuclara yol acabilir.
[h=2]Yutma Becerisi[/h]Normal seviyede bir yutma becerisine sahip olmanız, yeterli beslenebilmeniz icin cok onemli bir faktordur. Besinleri yutarken zorluk cekmek, felc veya ceşitli hastalıkların sonucu olarak ortaya cıkabilir ve yutma problemi yaşayan bireyin hortumla beslenmemesi yetersiz beslenmeye yol acabilir.
[h=2]Yalnız Başınıza Yemek Yemek[/h]Yalnız başınıza yemek yemek yaşlı bireylerin beslenme duzeninde olumsuz etkilere yol acabilir. Eğer sıklıkla yalnız başınıza yemek yiyorsanız, yemeğinizi başka insanlar ile birlikte yemek, iştahınızın acılmasına ve tukettiğiniz besin miktarının artmasına yol acabilir. En yakınınızdaki huzurevi ile iletişime gecerek yaşlılar icin hazırlanmış yemek programlarını bulun ve bu yemeklere katılın ya da ailenizi, arkadaşlarınızı ve komşularınızı yemeğe davet edin.
[h=2]Zihinsel ve Psikolojik Sağlık[/h]Zihinsel ve psikolojik faktorler de beslenme duzenini etkileyebilir. Depresyon, yaşlı bireylerdeki kilo kaybının en onemli sebeplerinden biridir. Stres ve endişe de ihtiyac duyulandan daha az besin tuketilmesine yol acabilir. Bunama ve zihin karışıklığı da yaşlı bir bireyin yemek yemeye isteğini ve kendi kendini besleme yetisini kaybetmesine yol acabilir.
[h=2]Hastalıklar[/h]Eğer, akut veya kronik hastalıklara sahip yaşlı bir bireyseniz, yetersiz beslenme riski altında olabilirsiniz. Yetersiz beslenme; amfizem, eklem iltihaplanması, Parkinson hastalığı, felc, kanser, tiroid ve idrar bezlerinin cok fazla calışması veya solunum enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarına yol acabilir.
[h=2]Alışveriş Yapma ve Yemek Pişirebilme[/h]Alışveriş yapma ve yemek pişirebilme de yaşlı bireyleri beslenme duzenini etkileyen onemli bir durumdur. Evden cıkamayan ya da alışverişe cıkmak icin ve yemek pişirmede ceşitli engellerle karşılaşan insanların evlere yemek servisi yapan restoranlardan yemek yemesi onlar icin yararlıdır. Evlere servis yapan restoranların fiyatları oldukca ceşitli olsa da bu restoranlarda uygun fiyatlı yemekler de bulunabilmektedir.
[h=2]İlaclar[/h]Ceşitli ilaclar; mide bulantısı, kusma, ishal, ağızda kuruma, besinlerin yeterli bir şekilde ozumsenememesi ve tat ve koku alma duyusunda azalmalar gibi, yaşlı bireylerin beslenme duzenini etkileyecek yan etkilere yol acabilir. Yaşlı bireyler coğunlukla birden fazla ilac kullanır ve bu durum, onları yan etkilerle karşılaşma konusunda risk grubu haline getirir.
[h=2]Tat ve Koku[/h]Besinlerin tadını ve kokusunu alabilme, iştah ve beslenme duzenini etkileyen onemli bir faktordur. Yaşlı bireyler, ceşitli ilaclar ve hastalıklar sebebiyle tat ve koku alma duyularında azalmalar yaşayabilir. Tat alma duyusunun azalması, tat alma tomurcuklarının sayısındaki azalmaların veya tat alma reseptorlerinin yeteri kadar beslenememesinin sonucu olarak ortaya cıkabilir. 2006 yılının Ocak ayında “Lisansustu Tıp Dergisi”nin yayınladığı bir calışmaya gore, tat alma duyusundaki artışlar, yaşlı bireylerin tukettiği besin miktarında artışlara yol acmaktadır.
[h=2]Maddi Durum[/h]
Yeterli miktarda besinin maliyetini karşılayamamak yaşlı bireylerin beslenme duzenini etkileyen faktorlerden biridir. Gelirinizin buyuk bir bolumunu yiyecek alışverişine harcamak; elektrik, su, ısınma, kira, ilac ve sağlık hizmetleri gibi kalemlerin masraflarını arka plana atmanıza sebep olabilir. Boyle bir durumda, aşevleri gibi yerel yardım kuruluşlarından, ya da devletten beslenme yardımı alabilirsiniz.
[h=2]İştah[/h]
Yaşlı bireylerde, iştahsızlık da kotu beslenmenin başlıca sebepleri arasındadır ve iştahsızlığın olası sebepleri hala araştırılmaktadır. Bu duruma, iştah acıcı bazı hormonların uretimindeki azalmanın ya da merkezi sinir sistemindeki bazı sinir taşıyıcılarının miktarındaki azalmanın sebep olduğunu ongoren birkac teori mevcuttur. İştah, ayrıca, ilaclardan ve bazı diğer faktorlerden de etkilenebilir. Eğer iştahsızlık yaşayan yaşlı bir bireyseniz veya ailenizde boyle birisi mevcutsa, bir doktora başvurmalısınız.
[h=2]Diş Sağlığı[/h]Yaşlı bir bireyin diş sağlığı, beslenme duzenini onemli olcude etkileyen bir faktordur. Diş sağlığı problemleri, takma dişlerin yerine oturmaması, diş eksiklikleri gibi sebepler besinleri ciğnemeyi zorlaştırabilir. ABD Ulusal Beslenme ve Fiziksel Aktivite Merkezi’ne gore, ABD’de yaşayan duşuk gelirli yaşlı bireylerin neredeyse yarısı butun dişlerini kaybetmiştir. Ciğneme problemleri ve yetersiz beslenme gibi problemler yaşam kalitesinde azalma ve genel sağlığın kotuleşmesi gibi sonuclara yol acabilir.
[h=2]Yutma Becerisi[/h]Normal seviyede bir yutma becerisine sahip olmanız, yeterli beslenebilmeniz icin cok onemli bir faktordur. Besinleri yutarken zorluk cekmek, felc veya ceşitli hastalıkların sonucu olarak ortaya cıkabilir ve yutma problemi yaşayan bireyin hortumla beslenmemesi yetersiz beslenmeye yol acabilir.
[h=2]Yalnız Başınıza Yemek Yemek[/h]Yalnız başınıza yemek yemek yaşlı bireylerin beslenme duzeninde olumsuz etkilere yol acabilir. Eğer sıklıkla yalnız başınıza yemek yiyorsanız, yemeğinizi başka insanlar ile birlikte yemek, iştahınızın acılmasına ve tukettiğiniz besin miktarının artmasına yol acabilir. En yakınınızdaki huzurevi ile iletişime gecerek yaşlılar icin hazırlanmış yemek programlarını bulun ve bu yemeklere katılın ya da ailenizi, arkadaşlarınızı ve komşularınızı yemeğe davet edin.
[h=2]Zihinsel ve Psikolojik Sağlık[/h]Zihinsel ve psikolojik faktorler de beslenme duzenini etkileyebilir. Depresyon, yaşlı bireylerdeki kilo kaybının en onemli sebeplerinden biridir. Stres ve endişe de ihtiyac duyulandan daha az besin tuketilmesine yol acabilir. Bunama ve zihin karışıklığı da yaşlı bir bireyin yemek yemeye isteğini ve kendi kendini besleme yetisini kaybetmesine yol acabilir.
[h=2]Hastalıklar[/h]Eğer, akut veya kronik hastalıklara sahip yaşlı bir bireyseniz, yetersiz beslenme riski altında olabilirsiniz. Yetersiz beslenme; amfizem, eklem iltihaplanması, Parkinson hastalığı, felc, kanser, tiroid ve idrar bezlerinin cok fazla calışması veya solunum enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarına yol acabilir.
[h=2]Alışveriş Yapma ve Yemek Pişirebilme[/h]Alışveriş yapma ve yemek pişirebilme de yaşlı bireyleri beslenme duzenini etkileyen onemli bir durumdur. Evden cıkamayan ya da alışverişe cıkmak icin ve yemek pişirmede ceşitli engellerle karşılaşan insanların evlere yemek servisi yapan restoranlardan yemek yemesi onlar icin yararlıdır. Evlere servis yapan restoranların fiyatları oldukca ceşitli olsa da bu restoranlarda uygun fiyatlı yemekler de bulunabilmektedir.
[h=2]İlaclar[/h]Ceşitli ilaclar; mide bulantısı, kusma, ishal, ağızda kuruma, besinlerin yeterli bir şekilde ozumsenememesi ve tat ve koku alma duyusunda azalmalar gibi, yaşlı bireylerin beslenme duzenini etkileyecek yan etkilere yol acabilir. Yaşlı bireyler coğunlukla birden fazla ilac kullanır ve bu durum, onları yan etkilerle karşılaşma konusunda risk grubu haline getirir.
[h=2]Tat ve Koku[/h]Besinlerin tadını ve kokusunu alabilme, iştah ve beslenme duzenini etkileyen onemli bir faktordur. Yaşlı bireyler, ceşitli ilaclar ve hastalıklar sebebiyle tat ve koku alma duyularında azalmalar yaşayabilir. Tat alma duyusunun azalması, tat alma tomurcuklarının sayısındaki azalmaların veya tat alma reseptorlerinin yeteri kadar beslenememesinin sonucu olarak ortaya cıkabilir. 2006 yılının Ocak ayında “Lisansustu Tıp Dergisi”nin yayınladığı bir calışmaya gore, tat alma duyusundaki artışlar, yaşlı bireylerin tukettiği besin miktarında artışlara yol acmaktadır.